Hawraman

خاوێری تاریخیی و ئیدئۆلۆژییێ زه‌مانه‌ی

هه‌رمانه‌ی هۆرامیانێ و په‌ی هۆرامانی ئاوی به‌ خڕه‌ره‌ که‌رده‌ین.[1]

وه‌ختارێو چه‌و دنیاکێنه‌ و وه‌رانوه‌رو خوای گه‌وره‌ینه‌‌ ئه‌شۆ گردکه‌س به‌ زوانو عه‌ره‌بی به‌ینه‌وه‌ جواو ئیتر چه‌ نیازیه‌ما به‌ زوان و ئه‌ده‌بیاتو هۆرامی و پارێزنایش هه‌ن؟![2]

وه‌ڵواته‌

زه‌مانیه‌وه‌ ئێنسانی ئاوه‌زمه‌ند پایش نییانێ سه‌رو گروڵیه‌و زه‌مینی و بژیوی جه‌می و کۆماییش په‌ی وێش هۆرچنیه‌ن، دلێ گردو گلێرگا ئێنسانیانه: په‌ی مانادای، سازنای، دیماندیمکه‌رده‌ی و سامانساکه‌رده‌و وه‌زعه‌و ژیوای؛ ئه‌نه‌یاوای ئه‌و‌ ڕه‌مز و ڕازو‌ ته‌بێعه‌تی و واڕای و ڕام که‌رده‌یش؛ په‌یجۆری، شێوکه‌رد و کا‌ردۆژێ هه‌رمانا و ره‌فتارا جه‌ گردو ویه‌رانه‌‌، نه‌زه‌ر و نه‌زه‌ریێ فرێ و جۆراوجۆری دریاینێ، نویسیاینێ و وچیاینێ. هه‌رکام چا نه‌زه‌رانه و نه‌زه‌ریانه‌‌ په‌ی وێشا و یاگێ و زه‌مانو وێشانه ئیژایی و زه‌رووره‌تی تاریخییشا بییه‌ن. دماته‌ر و به‌ پاو وه‌زعه‌و زه‌مانه‌ی فره‌شا زه‌رووره‌تشا نه‌مه‌نه‌ن و نریاینێ لاوه و نه‌زه‌رێ تازه‌ته‌رێ یاگه‌گیرێشا بیێنێ. ته‌بێعه‌ته‌ن تا زه‌مانیه هانه ‌و هه‌ناسه‌و ژیوای سه‌رو زه‌مینیوه‌ بمانۆنێوه‌؛ فاڕۆجمه‌و ته‌بێعه‌تی و پروسه‌و دیالێکتیکانه‌و ژیواو گیاندارا و‌ به‌ تایوه‌ت‌ سه‌رهۆردای و خولقیای پارادایم و نه‌زه‌ریێ تازێ دلێ گلێرگاو ئینسانانه،‌ نه‌پڕچیا و ئه‌وه‌مه‌ن مه‌مانۆنێوه‌.

(0)سه‌رنجېو چێ بنیه‌ره‌. سه‌رنجې‌

وەڵێنە  حەز کەرو دیمەنێ جە ژیوا و  دەگێکیما وزو وەرەچەماتا

جە ویرەوەری منەنە زەماوندێ فرێم دینێ جەگوڵپەنە، ئاوەختە من زارۆلە بێنی ، ویرما فرە وزەماوندەکا و ژەن ئاردەی گنێ پایزو زمسان، چون پایز و زمسان و هەورامانی سەخت بێ  و وەروە و وارانی فرە وارێ دەرتان وهیچ هەرمانێ نەبێ کە وەختت وەنە گیرۆ،ئیتر زەماوننە کەرێنێ، خەڵک  وەهارو هامن ڕەنج دێ و پایزو و زمسانێ نیشێرە وەریش، هەرمان  و ڕەنج و ئاوەختیە کشتوکیار بێ  پێسە ( گەنم و یەوێ،نوەی میژوویی، ماشەسیاوە ماشە چەرمە، تەماکۆ،بامیەو بایجان،ڕۆجیار پرس، کەتان، کونجەی،بویسان و کاڵەک و ترۆزی دەیم، خەیاری وەراو،شەمامە......هەتا دمایی).

(0)سه‌رنجېو چێ بنیه‌ره‌. سه‌رنجې‌